تاریخنگار برجسته استان گلستان گفت: تکایای استرآباد ما جزو تکیههای منحصر به فرد جهان تشیع و جهان اسلام است و باید به ثبت ملی برسد و نباید اجازه دهیم که از بین برود.
به گزارش گلستان ما، «غلامرضا خارکوهی» در این خصوص در گفتوگو با خبرنگار گلستان ما میگوید: مراسمها که در سوگواریهای حسینی برگزار میشود سابقه تاریخی دارد ولی یک نکته را نباید فراموش کرد که مراسم عزاداری از حدود 400 سال پیش مرسوم شده است و قبل از آن این مراسمها به شکل مخفیانه برگزار میشد.
تاریخنگار برجسته استان گلستان ادامه داد: از دوران پیامبر(صلی الله علیه و آل وسلم) تا یک هزار سال پس از آن این منطقه غالباً تحت سلطه حاکمان مخالف اهلالبیت(علیهمالسلام) بود و شیعیان به هیچ عنوان برای برگزاری شعائر اسلامی و مناسک مذهبی آزاد نبودند.
خارکوهی تاکید کرد: در دوران قبل از صفوی اگر فردی در کوچهها مدح برای اهل البیت(علیهمالسلام) میخواند برخی حاکمان زبان آن را میبریدند تا در وصف اهلالبیت(علیهمالسلام) و امام حسین(علیهالسلام) کسی دیگر مداحی نکند.
وی بیان کرد: در آن زمان علمای شیعه را تحت عنوان رافضی دست و پاهای آنها را قطع میکردند و به جرم آنکه وی مدافع فرهنگ اهل البیت(علیهمالسلام) است شکنجه می کردند و به شهادت میرساندند در آن دوران مناسکی اگر برگزار میشد غالباً به شکل مخفیانه و در سطح منازل بود.
تاریخنگار برجسته استان گلستان یادآور شد: پس از روی کار آمدن صفویان چون مذهب رسمی ایران شیعه شد شیعیان احساس آزادی و آرامش بیشتری داشتند و از آن پس بود که مناسک و مراسم عزاداری امام حسین(علیهالسلام) در استرآباد رایج شده و توسعه یافت و عزاداری امام حسین(علیهالسلام) در حسینه و تکیهها مراسم سوگواری برگزار می شدو با آیینهای خاص زنجیر زنی، سینهزنی، چوب دست، شبیه خوانی، تعزیه خوانی طوق گردانی و ... سوگواری میکردند.
11 تکیه در گرگان پس از دوره صفوی احداث شد
خارکوهی اذعان کرد: یکی از کارهای مهم در دوران صفویان و پس از آن در استرآباد احداث 11 تکیه بزرگ بود که این تکایا در محلات قدیمی و اصلی شهر با کمک مردم احداث شد.
وی گفت: این تکایا شامل پاسرو، نعلبندان، میدان عباسعلی، تکیه شاهزاده قاسم(علیهالسلام)، درب نو، تکیه سبزه مشهد، تکیه دوشنبهای، میخچه گران، تکیه سرپیر، تکیه دباغان ، تکیه میرکریم بود.
تاریخنگار برجسته استان گلستان بیان کرد: این تکایا حدود 200 تا 300 سال پیش در گلستان احداث شده و هر کدام از این تکایا در دو طبقه مربعی شکل ساخته شده است، این تکایا محوطه بزرگی دارد و در آن محوطه مردم برای سینه زنی، تعزیه خوانی، طوق گردان و آیینهای نمایشی دیگر تجمع میکردند.
خارکوهی افزود: در اطراف این محوطه مربعی شکل غرفههایی وجود دارد که هر یک متولی خاصی داشته و از محل موقوفات و نذرهایی که در ایام محرم و صفر مردم در نظر میگرفتند اطعام نذری بین مردم توزیع میشد.
تکایای استرآباد ثبت ملی شود؛ میراث تشیع استرآباد در خطر نابودی
وی تصریح کرد: تکایای استرآباد ما جزو تکیههای منحصر به فرد جهان تشیع و جهان اسلام است و باید به ثبت ملی برسد و نباید اجازه دهیم که از بین برود.
تاریخنگار برجسته استان گلستان تاکید کرد: متاسفانه به دلیل گذر زمان و نحوه نگهداری برخی از این تکایا تخریب شدند و حالت طبیعی و تاریخی خود را از دست دادند، بخشی از تکیه پاسرو در خطر نابودی قرار دارد و تکیه دباغان نیز همینطور خسارت دیده و نیاز است میراث فرهنگی و نهادهای مذهبی مانند اداره کل اوقاف به این تکایا نظارت بیشتری داشته باشند.
خارکوهی گفت: این تکایا علاوه بر میراث تاریخی و فرهنگی، میراث تشیع نیز محسوب میشوند، برخی افراد سودجو و متولیانی که تعهد قدیم را ندارند و تنها به دنبال جمع آوری ثروت هستند از آنجایی که این تکایا در محلهای تجاری شهر واقع شده است به دنبال تغییر فضای کاربردی آن هستند.
وی یادآور شد: اگر مراقبت لازم اتفاق نیفتد این تکایا از حالت فرهنگی خارج میشود و گرچه اغلب متولیان این تکایا به خوبی وظیفه خود را انجام دادند و به شکل سنتی و تاریخی این تکایا را حفظ کردند ولی نیاز است که به این تکایا توجه و نظارت بیشتری شود.
تاریخنگار برجسته استان گلستان متذکر شد: در گذشته که گرگان آستراباد نامیده میشد افرادی که در هیئتها حضور مییافتند با خلوص بیشتر و بیریاتر وارد مراسم سوگواری حسینی میشدند نه اینکه مثل برخی از متولیان امروز درب تکیه را به روی مردم ببندند و تنها از چند نفر از دوستان و آشنایان خود پذیرایی کنند و این خلاف سنت اباعبدالله الحسین(علیهالسلام) است.
خارکوهی گفت: در گذشته یک بدحجاب هم در تکایا حضور نداشت ولی امروزه گاهی در برخی تکایای سطح شهر بانوان بدحجاب حضور پیدا میکنند که این نوع پوشش در شان عزاداران حسینی نیست.
در عزای حسینی شهر دارالمومنین در گذشته بیحجاب نبود
وی خاطرنشان کرد: اگر در گذشته گرگان را دارالمومنین میخواندند یک نفر بد حجاب در این مراسمات حضور نداشت و با پوشش مناسب و با عفت و اعتقاد پا به مراسم حسینی میگذاشت.
تاریخنگار برجسته استان گلستان تاکید کرد: در گذشته طوقهای چند صد کیلویی و آهنی وجود نداشت و این طوقها ارزش معنوی ندارد، برخی طوقها را در گرگان مشاهد میکنیم که 10 متر عرض آن است و حتی برای حمل آن از چهار چرخ استفاده میشود.
طوقهای چند صدکیلویی مبنای تاریخی ندارد
خارکوهی افزود: علمهای چند صد کیلویی مبنای تاریخی ندارد، از دیرباز طوق بندان در محلات گرگان از شب سوم تا شب هفتم محرم برگزار میشد و این اقدام قبل از نماز مغرب و عشاء انجام میشد و طی مراسم خاص طوق در این ایام در محل عزاداری نصب میشود.
وی تصریح کرد: مراسم طوق بندان امروزه کمرنگ شده و برخی اماکن وسایل طوق را به درستی نگهداری نمیکنند و احترام لازم به این ابزار نمادین عزاداری گذاشته نمیشود.
این تاریخ نگار برجسته استان گلستان یادآور شد: در گذشته مردم پای طوق و یا محل طوق بندان در عصر روزی که بنا بود طوق بسته شود جمع میشدند و عزاداری و نوحه خوانی میکردند و به صورت دسته سینهزنی در محلات قدیمی به حرکت در میآوردند.
خارکوهی ابراز کرد: طوقها یک علم برنجی بود و حدود پنج متر طول داشت و پارچههای سیاه و کبود و پرچم الله اکبر و یا حسین(علیهالسلام) و به این طوق بسته میشد و آنقدر سبک بود که یک نفر آن را بر روی دوش خود به راحتی حمل میکرد و برخی نیز نذر داشتند روسری مشکی و یا پارچه مشکی به این علمها میبستند.
وی با بیان اینکه طوقهای چند صد کیلویی به دوره پهلوی دوم بر میگردد و بیشتر یک حالت رقابت و نمایشی در آن زمان داشته است، افزود: در گذشته پهلوانها این علمها را در محلات و تکایا می گرداندند و این کار یک حرکت نمایشی بهشمار میرفت اما مبنای تاریخی و مذهبی در تاریخ عاشورا ندارد.
وجود طبلهای متعدد در شان عزاداری حسینی نیست
تاریخنگار برجسته استان گلستان افزود: در دستههای عزاداری گرگان با انبوهی از طبلها مواجه هستیم و این میزان طبل شانیت عزاداری مراسم حسینی را زیر سوال میبرد و محتوای عزاداری را کاهش میدهد.
خارکوهی بیان کرد: مراسم عزاداری ابا عبدالله(علیهالسلام) مثل دیگر جریانهای اجتماعی نیاز به پالایش دارد.
وی در پایان یادآور شد: «ذوالجناح گردانی» یکی از مراسمات منسوخ شده عزاداری حسینی در گرگان است و برخی دیگر از مراسمات مانند «دست چکچکی »نیز در این ایام برگزار میشد که با گذشته زمان منسوخ شده است.
تاریخنگار برجسته استان گلستان همچنین گفت: مراسم«پامنبری» از دیرباز در گرگان برگزار میشود و «قرمه سبزی» در پامنبریها توزیع میشد، نیاز است مراسم پامنبری حمایت بیشتری شود و اداره اوقاف از نظر اقتصادی منازلی که پامنبری را در سنوات گذشته برگزار میکنند حمایت کند.
انتهاي پيام/
© کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب گلستان ما با ذکر منبع امکان پذیر است.
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری گلستان ما در وب سایت منتشر خواهد شد
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد